อากาศร้อนจัดขึ้นทุกปี เหมือนปีนี้ พอกรมอุตุฯ ประกาศปุ๊บ ไมเกรนในสมองเราเหมือนเริงร่า ว่าได้เวลาปวดหัวแล้วยังไงยังงั้นเลย รู้กันไหมว่า เป็นเพราะอะไร ทำไม? อากาศร้อนจัด แบบนี้ถึงกระตุ้นให้เราปวดหัวได้
 

เช่นนั้นแล้ว เรามาสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอากาศร้อน กับไมเกรน กันดีกว่าว่ามันเกี่ยวข้องกันได้อย่างไร?
 

อากาศร้อนทำให้ 

1.ร่างกายขาดน้ำ
โดยปกติแล้วร่างกายจะพยายามรักษาสมดุลความร้อนให้อยู่ในอุณหภูมิที่ประมาณ 37 °C และจะมีสมองส่วนสมองส่วนไฮโปทาลามัส (Hypotalamus)
คอยควบคุมอุณหภูมิอยู่ ดังนั้น เมื่ออากาศร้อน ร่างกายจะรับจะรับความร้อนผ่านตัวรับ (Receptor) จะทำอุณหภูมิในร่างกายสูงขึ้น 
พออุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น ร่างกายจะพยายามลดความร้อนและระบายความร้อนออกมา ด้วยการลดกระบวนการเผาผลาญลง ขับเหงื่อพร้อมกับมีการขยายหลอดเลือด
ทำให้เราจะเห็นได้ว่าตอนอากาศร้อน เราจะหน้าแดงและเหงื่ออกมาก 

หากร่างกายเรามีการขับเหงื่อมาก นั้นหมายถึงว่าร่างกายกำลังสูญเสียสมดุลน้ำภายในร่างกายด้วย และการขาดน้ำนี้ยังส่งผลต่อให้เกิดภาวะไม่สมดุลของเกลือแร่ในร่างกาย (Electrolyte Imbalance)
ที่อาจนำไปสู่การแปรปรวนของการทำงานของสมองส่วนไฮโปทาลามัส สมองส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดการกระตุ้นไมเกรนได้

2. สารเคมีในร่างกายแปรปรวน
เมื่ออากาศร้อน อุณภูมิในร่างกายสูงขึ้น ก็ทำให้ร่างกายเครียด เกิดการสร้างฮอร์โมนความเครียด อย่างคอร์ติซอลที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับไมเกรน
รวมถึงทำงานที่ผิดปกติของระดับเซโรโทนินในสมอง ก็เป็นสาเหตุของไมเกรนได้เช่นกัน

3. แสงแดดจ้า ทำให้ตาแพ้แสง
ในฤดูร้อนที่อากาศร้อนจัด ทำให้หลายคนที่มีสิ่งกระตุ้นไวต่อแสง ตาแพ้แสง จะเกิดไมเกรนได้บ่อยในช่วงนี้ได้

ดังนั้น หากใครที่ลองสังเกตุแล้วว่า อากาศร้อน แสงแดดในหน้าร้อน มักทำให้กระตุ้นให้เกิดอาการปวดหัวไมเกรนได้บ่อยขึ้น ความถี่มากขึ้นก็ควรหามาตราการป้องกันก่อนที่จะทำให้ปวดหัวบ่อยจนกลายเป็นเรื้อรัง
 

การดูแลตนเองในช่วงหน้าร้อน

1. อย่าทำให้ร่างกายขาดน้ำ 

การรักษาสมดุลน้ำและเกลือแร่ในช่วงหน้าร้อนเป็นสิ่งสำคัญ ควรดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอเท่ากับที่ร่างกายสูญเสียน้ำไป หรืออาจดื่มเครื่องดื่มเกลือแร่ร่วมด้วยในวันที่ต้องเสียเหงื่อมาก เพื่อไม่ทำให้เกิดภาวะไม่สมดุลของเกลือแร่ของร่างกาย

2. ใส่แว่นกันแดดและหมวก

สวมใส่แว่นกันแดดและหมวกทุกครั้งเมื่อต้องออกไปข้างนอก การหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นเป็นสิ่งสำคัญ ดังนั้นสำหรับชาวไมเกรนตาแพ้แสง สวมใส่แว่นกันแดดที่ช่วยตัดคลื่นแสงที่กระตุ้นไมเกรนอย่าง FL-41 นั้นจะช่วยปกป้องดวงตาและสมองของคุณไม่ให้ไมเกรนกำเริบได้

3. รักษาอุณภูมิร่างกาย

พยายามรักษาอุณภูมิร่างกายด้วยการอยู่ในที่ร่ม โปร่งสบาย หรือในห้องปรับอากาศ และหยุดพักกิจกรรมในช่วงกลางวัน ในที่โล่งแจ้งและมีอากาศร้อนจัด

เมื่อเกิดอาการปวดหัวไมเกรนแล้ว ควรทำอย่างไร

• ทานยาแก้ปวด ตามระดับความรุนแรงของอาการปวด 
• ประคบเย็น สามารถใช้แผ่นเจลประคบเย็นช่วยบรรเทาอากาศปวด และระบายความร้อนของร่างกายได้
• นอนในห้องที่มีอากาศถ่ายเท เย็น หรือนอนในห้องที่มีเครื่องปรับอากาศ 
• ใช้น้ำมันหอมระเหย อย่างพวกเปเปอร์มิ้น ลาเวนเดอร์ หรือยูคาลิปตัส ฉีดบนเครื่องนอน หมอน เพื่อให้กลิ่นช่วยบำบัดและบรรเทาอาการปวดหัวได้
• ลดความถี่และความรุนแรงของอาการปวดด้วยการทานกลุ่มแร่ธาตุ Magnesium, B2 และ CoQ10  ซึ่งกลุ่มแร่ธาตุและวิตามินเหล่านี้จะช่วยทำให้สมองแข็งแรง ลดความไวของสมองต่อสิ่งกระตุ้นได้

สุดท้ายนี้ ควรพบแพทย์เพื่อรักษา เมื่อมีอาการปวดหัวมากกว่า 4 วันต่อเดือน มีความรุนแรงสูง มีอาการร่วมคลื่นไส้ อาเจียน จำเป็นต้องนอนพัก หรือต้องไปฉีดยาแก้ปวดทุกครั้งที่โรงพยาบาลเมื่อมีอาการปวดหัว 

และทั้งหมดนี้ก็เป็นความสัมพันธ์ของอากาศร้อนและไมเกรน ทำไมอากาศร้อนทำให้เกิดอาการปวดหัวได้ และเราควรมีวิธีการรับมือกับไมเกรนในช่วงนี้หน้าร้อนนี้ได้อย่างไร 
ฝากแชร์บทความสำหรับชาวไมเกรน ให้เพื่อนชาวไมเกรนกันด้วยนะคะ

อ้างอิง : 
https://www.healthline.com/health/heat-headache#treatment
https://www.verywellhealth.com/heat-headache-5217629

บทความโดย พญ.ณดลพร ยุวศิลป์ แพทย์เฉพาะทางระบบประสาทและสมอง